راهنمای خرید منبع تغذیه برای انواع کامپیوترها لطفا کامنت دهید

منبع تغذیه چیست؟

معمولا منبع تغذیه(PSU) در رایانه‌های شخصی مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اما قطعه حیاتی آنهاست. منبع تغذیه برای کل سیستم نقش بسیار مهمی دارد و استفاده از مدل اشتباه می‌تواند هزینه اضافی‌ برای مصرف کننده به وجود آورد.

به همین خاطر در این راهنمای خرید منبع تغذیه، اصول اولیه و اطلاعات مورد نیازی را که چرا این قطعه باید درست انتخاب شود برای شما شرح می‌دهیم.

مشاهده و خرید منبع تغذیه از ره‌سانا سیستم

اتصالات

ابتدا بهتر است از کابل‌های منبع تغذیه که برای تامین برق سیستم استفاده می‌شوند شروع کنیم.

اگرچه منبع تغدیه خریداری شده همه کابل‌های مورد نیاز را دارد، بهتر است که بدانید هر کدام از کابل‌ها چه شکلی دارند. کابل‌هایی که در ساخت سیستم استفاده می‌کنید متفاوت‌اند، اما با کابل‌های زیر بیشتر روبرو می‌شوید:

24 پین مادربرد: نحوه برق‌رسانی به مادربردها متفاوت است اما اغلب از کانکتور 24 پین استفاده می‌شود.

4/8 پین پردازنده: این کانکتور برق مورد نیاز پردازنده را تامین می‌کند. برای پردازنده‌های امروزی برق تامین شده از کانکتور 24 پین کافی نیست، به همین دلیل از کانکتور جداگانه 4/8 پین استفاده می‌کنند.

6/8 پین )کارت گرافیک، PCIe): توان مورد نیاز بعضی از کارت‌های گرافیک از اسلات PCIe تامین می‌شود، اما بعضی دیگر برای کارکرد مناسب نیاز به کابل جداگانه دارند. منبع‌های تغذیه معمولا به دو دلیل چند اتصال از یک کابل دارند: 1- هم از تعداد کابل‌های خروجی از پاور کمتر شود 2- بعضی از کارت‌های گرافیک قدرتمند نیازمند چند کانکتور ورودی (8 یا 6پین) هستند.

SATA: این کانکتور برق مورد نیاز درایوهای ذخیره‌سازی SATA را تامین می‌کند. قطعات دیگری هم مانند هاب‌های RGB و کنترلرهای فن از این کانکتور استفاده می‌کنند. یک کابل کانکتور SATA نیز مانند کانکتورهای کارت گرافیک می‌تواند چند اتصال داشته باشد.

4 پین MOLEX: اکنون این کانکتور قدیمی کمتر استفاده می‌شود و جای خود را به کانکتور SATA داده است. اتصالات Molex معمولا در لوازم جانبی کمتر متداول مانند پمپ خنک کننده آبی پیدا می‌شوند.

توان (وات)

هنگام انتخاب منبع تغذیه، متداول‌ترین سوال این است ”چند وات کافیست؟“ جواب این سوال بستگی به نوع مصرف سیستم دارد.

به صورت کلی هرچه سیستم پیچیده‌تر باشد به پاور قدرتمندتری نیاز است. یک کامپیوتر با سیستم خنک‌کننده مایع، مادربردی پیشرفته و دو یا سه کارت گرافیک به توان بسیار بیشتری نسبت به یک کامپیوتر ساده دارد.

دادن نظری دقیق بدون دانستن سخت افزار سیستم غیرممکن است، اما با استفاده از یک محاسبه‌گر منبع تغذیه یا محاسبه مجموع توان مصرفی قطعات داخلی، می‌توانید درکی از توان مصرفی سیستمتان داشته باشید.

به عنوان یک قانون کلی، بهتر است پاوری با ولتاژ بالاتر از مصرف کامپیوتر تهیه کنید تا اینکه دقیقا اندازه مورد نیاز باشد. اگر محاسبات شما 500وات توان مصرفی سیستم را نشان داد، بهتر است منبع تغذیه انتخابی توانی معادل 600 یا 650 وات داشته باشد. این کار باعث می‌شود درصورت ارتقا قطعات همچنان توان کافی برای پشتیبانی وجود داشته باشد.

این نکته را نیز در نظر داشته باشید که به عنوان مثال منبع تغذیه‌ای با توان 750 وات، به طور پیش‌فرض از 750وات استفاده نمی‌کند؛ بلکه به مقدار مورد نیاز سیستم توان تولید می‌کند و درصورتی که سیستم نیازمند 750 وات باشد، تمام توان خود را در اختیار آن قرار می‌دهد. بنابراین نیازی نیست که پاوری با توانی خیلی بیشتر از حد نیاز سیستم تهیه شود.

توان تولیدی مداوم و پیک

همچنین باید توان تولیدی مداوم و توان پیک(Peak Power) یا حداکثری پاور جدید خود را در نظر داشته باشید. توان پیک، حداکثر مقداریست که منبع تغذیه می‌تواند برای زمان نسبتا کوتاهی تولید کند، درحالی که توان مداوم مقدار توانیست که پاور برای تولید منظم آن طراحی شده است. زمانی به توان پیک می‌رسید که از حداکثر قدرت پردازشی سیستم استفاده کنید، مانند اجرای بازی یا پنچمارک گرفتن.

اگر سیستم ناگهان به توان بیشتری نیاز داشته باشد، پاور سریعا باید بتواند مقدار مورد نیاز را تامین کند. اما نباید انتظار داشت که در وات‌های بالاتر به طور مداوم کار کند. بنابراین هنگام خرید پاور اطمینان پیدا کنید که توان تولیدی مداوم آن به اندازه کافی بالا باشد و آن را با توجه به توان پیک تولیدی‌اش انتخاب نکنید.

محافظت

زمانی که هر چیزیی با انرژی زیادی سروکار داشته باشد ایمنی نکته‌ای مهم است. یک منبع تغذیه مناسب باید مدارهایی برای ایمنی سیستم و مقاومت در برابر تغییر شدت جریان برق داشته باشد. از مهم‌ترین ویژگی‌های ایمنی آنها می‌توان به محافظت از ولتاژ بیش از حد و اتصال کوتاه اشاره کرد.

منبع تغذیه و مادربرد تنها قطعاتی هستند که مستقیما به سایر اجزای سیستم متصل‌اند. بنابراین به خاطر جایگاه خاص پاور در سیستم کامپیوتر، وجود مدارهای محافظتی بسیار اهمیت دارد تا سایر قطعات ایمن بمانند. هرچند استفاده از یک محافظ ولتاژ خارجی نیز خالی از لطف و ایمنی بیشتر نیست.

بازدهی و کارآیی

همانطور که مقدار وات برای یک منبع تغذیه مهم است، بازدهی ان نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. تامین بی‌کیفیت باعث اتلاف انرژی و گرمای بیشتر می‌شود و طول عمر قطعات را کاهش می‌دهد. از ‌آنجایی که این موضوع بسیار مهم است، یک سیستم درجه بندی وجود دارد. احتمالا شما درجه بندی ”80 PLUS“ را بر روی بیشتر پاورها مشاهده کرده‌‌اید که با نماد یک فلز نشان داده می‌شود. برای بدست آوردن این درجه، منبع تغذیه باید حداقل 80 درصد بازدهی داشته باشد، یعنی حداکثر 20 درصد انرژی تولیدی به گرما تبدیل ‌شود.

این درجه از کارایی با عملکرد در یک سیستم 115 ولتی تعیین می‌شود، هرچه درجه بندی‌ بالاتر باشد اسم فلز بهتری در کنار آن قرار می‌گیرد.

درجه بندی‌ها بصورت زیر هستند:

• 80 PLUS
• 80 PLUS Bronze
• 80 PLUS Silver
• 80 PLUS Gold
• 80 PLUS Platinum
• 80 PLUS Titanium

هرچه منبع تغذیه بازدهی بهتری داشته باشد با مصرف کمتر انرژی، گرمای کمتری نیز تولید می کند. هرچند بازدهی بیشتر باعث گران‌تر شدن این قطعه می‌شود، بنابراین در این بین باید مدل مناسبی که نیازتان را برطرف می‌کند انتخاب کنید.

بیشتر پاورها برای خنک ماندن از فن استفاده می‌کنند. بعضی از آنها طوری طراحی شده‌اند که فن تنها در صورت نیاز (زمانی که گرما به میزان مشخصی رسید) شروع به کار کند. ویژگی‌هایی مانند این باعث کاهش صدا می‌شوند. افرادی که نمی‌خواهند هیچ صدایی وجود داشته باشد می‌توانند از خنک کننده‌های مایع بدون صدا استفاده کنند.

فرم فکتور و شکل ظاهری

مانند همه قطعات یک کامپیوتر‌، منبع‌های تغذیه نیز شکل ظاهری متفاوتی دارند. یکی از نکات هنگام انتخاب پاور، فرم فکتور آن است. برای اکثر کاربران فرم فکتور استاندارد ATX مناسب بوده اگرچه بهتر است ابتدا از جای گرفتن آن در کیس اطمینان پیدا کنید. از پرکاربردترین فرم فکتورها می‌توان به ATX، ATX12V، EPS12V و  SFX12Vاشاره کرد.

ATX و AT: این دو نوع و مخصوصا AT از فرم فکتورهای قدیمی و درحال منسوخ شدن هستند.

ATX12V: این مدل اکنون گزینه اصلی انتخاب برای اکثر کامپیوترهاست و شکل کاملا مشابهی با مدل‌های ATX دارد.

EPS12V: منبع‌های تغذیه با این فرم فکتور بیشتر برای سرورها کوچک طراحی شده‌اند، اما از آنها می‌توان در دسکتاپ‌هایی با مادربردهای حرفه‌ای نیز استفاده کرد.

SFX12V و CFX12V: این فرم فکتورها ابعاد کوچکتری نسبت به ATX12V دارند و برای استفاده در کیس‌های کوچک طراحی شده‌اند.

مدولار و غیر مدولار

یکی دیگر از ویژگی‌ فیزیکی پاورها مدولار یا غیر مدولار بودن آنهاست، به این معنا که کابل‌های خروجی را بتوان بصورت جداگانه به آنها وصل کرد تا داخل سیستم ساختار تمیزتری داشته باشد. پاورها سه نوع مدولار، نمیه مدولار و غیر مدولار دارند و مدل‌های مدولار و نیمه مدولار کمی گران‌تر هستند. البته تفاوتی در کار‌ایی این مدل‌ها وجود ندارد.

مدولار: در مدل مدولار همه کابل‌ها بصورت جداگانه هستند و می‌توانید آنها را بر اساس نیاز به کانکتور مربوط به خود وصل کنید. این کار به خنک نگه داشتن و آراستگی سیستم نیز کمک می‌کند.

نیمه مدولار: در این مدل بعضی از مهم‌ترین و  پرکاربردترین کابل‌ها کاملا به منبع تغذیه متصل هستند. سایر کابل‌ها را می‌توانید بر اساس نیاز به پاور وصل کنید.

غیر مدولار: در این مدل تمامی کابل‌ها به منبع تغذیه متصل‌اند. پس از استفاده کابل‌های مورد نیاز، سایر کابل‌ها باید به نوعی مدیریت شوند تا فضای کمتری فضا اشغال کنند. در صورت درست مدیریت نکردن کابل‌های اضافی، هم ساختار داخلی ظاهری به هم ریخته می‌گیرد و هم ممکن است سیستم تهویه به درستی کار نکند.

منبع: intel.com

مترجم: پوریا فیلی